Thực phẩm chức năng là gì?

Thị trường thực phẩm chức năng đang phát triển mạnh mẽ cả trên toàn cầu và tại Việt Nam. Người tiêu dùng đang mua và sử dụng thực phẩm chức năng với nhiều mục đích khác nhau, như giảm cân, làm đẹp, chăm sóc sức khỏe, điều trị bệnh lý, trẻ hóa da và cải thiện sức khỏe sinh lý. Tuy nhiên, việc chọn lựa thực phẩm chức năng phù hợp với cơ thể là rất quan trọng. Dưới đây là những điều bạn nên lưu ý trước khi quyết định sử dụng các sản phẩm thực phẩm chức năng.

Công dụng của thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng có định nghĩa khá linh hoạt và có sự khác biệt tùy theo quốc gia. Tại Việt Nam, Viện Dinh dưỡng định nghĩa thực phẩm chức năng là các loại thực phẩm chứa các hoạt tính sinh học cần thiết cho sức khỏe, bao gồm thực phẩm chế biến từ thảo dược, thực phẩm truyền thống và các thành phần dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người.

Thực phẩm chức năng được sử dụng như một bổ sung cho chế độ ăn uống hàng ngày, nhằm cải thiện sức khỏe và vẻ đẹp từ bên trong. Chúng giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe do thiếu chất, như loãng xương, viêm khớp, bệnh da liễu, và vấn đề trí não. Hiện nay, các thực phẩm chức năng cũng sử dụng các chiết xuất thảo dược để hỗ trợ điều trị các bệnh mạn tính.

Phân loại thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm thành phần dinh dưỡng, công dụng và nguồn gốc.

Phân loại theo thành phần dinh dưỡng:

• Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất: Cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, như vitamin C, vitamin D, canxi, sắt,...
• Thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ: Hỗ trợ tiêu hóa và duy trì chức năng ruột, ví dụ như các loại chất xơ hòa tan và không hòa tan.
• Thực phẩm chức năng bổ sung axit béo: Cung cấp axit béo omega-3, omega-6 và các axit béo thiết yếu khác để hỗ trợ sức khỏe tim mạch và não bộ.

Phân loại theo công dụng:

• Thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa: Giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng, như enzyme tiêu hóa.
• Thực phẩm chức năng tăng cường miễn dịch: Hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể, ví dụ như các sản phẩm chứa probiotics.
• Thực phẩm chức năng hỗ trợ gan: Bảo vệ và hỗ trợ chức năng gan, ví dụ như các sản phẩm chứa chất chống oxy hóa.
• Thực phẩm chức năng làm giảm mệt mỏi: Tăng cường năng lượng và giảm các triệu chứng mệt mỏi, ví dụ như các sản phẩm chứa Coenzyme Q10.

Phân loại theo nguồn gốc:

• Thực phẩm chức năng từ thảo dược: Sử dụng các thành phần từ cây thuốc và thảo dược có tác dụng chữa bệnh hoặc cải thiện sức khỏe, ví dụ như gừng, nha đam, cây xương rồng,...
• Thực phẩm chức năng từ nguồn động vật: Sản phẩm chứa các thành phần từ động vật, như dầu cá, colostrum, hàu sữa, để hỗ trợ sức khỏe.

Việc phân loại thực phẩm chức năng có thể thay đổi tùy theo quy định của từng quốc gia và cơ quan quản lý thực phẩm.

Ai nên sử dụng thực phẩm chức năng?

Người có nhu cầu bổ sung dinh dưỡng: Thực phẩm chức năng có thể hữu ích cho những người không đủ cung cấp đủ chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống hàng ngày, như người ăn chay, người tuân thủ chế độ ăn giảm cân, người ăn kiêng, người lớn tuổi hay người bị bệnh cần bổ sung các vitamin, khoáng chất và axit béo thiết yếu.

Người có vấn đề sức khỏe cụ thể: Thực phẩm chức năng có thể được sử dụng như một phần trong quá trình điều trị hoặc hỗ trợ cho các vấn đề sức khỏe cụ thể như tiểu đường, bệnh tim mạch, viêm khớp, tiêu chảy, tăng cường hệ miễn dịch, và khôi phục sức khỏe sau phẫu thuật hoặc bị ốm.

Người có nhu cầu tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật: Thực phẩm chức năng có thể được sử dụng như một phần của chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để tăng cường sức khỏe, cải thiện sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật và bảo vệ sức khỏe tổng quát.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng thực phẩm chức năng

Khi sử dụng thực phẩm chức năng, có những lưu ý quan trọng sau đây cần được lưu ý:

• Tìm hiểu về sản phẩm: Nắm rõ thông tin về thành phần, công dụng, liều lượng sử dụng và hạn chế của thực phẩm chức năng trước khi sử dụng. Đảm bảo rằng sản phẩm đã được kiểm định và đáng tin cậy.
• Tư vấn chuyên gia: Trước khi sử dụng thực phẩm chức năng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Họ có thể đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra lời khuyên phù hợp về việc sử dụng sản phẩm.
• Tuân thủ hướng dẫn sử dụng: Luôn tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất. Đặc biệt, chú ý đến liều lượng, thời gian sử dụng và cách bảo quản sản phẩm để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
• Không sử dụng quá liều: Tránh sử dụng thực phẩm chức năng vượt quá liều lượng đề xuất. Điều này có thể gây ra tác dụng phụ và gây hại cho sức khỏe.
• Kết hợp với chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh: Thực phẩm chức năng không thể thay thế một chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Hãy đảm bảo rằng bạn duy trì một chế độ ăn uống cân đối, vận động đều đặn và giữ cho cơ thể mình khỏe mạnh.
• Quan sát tác động và phản ứng: Theo dõi cẩn thận tác động và phản ứng của cơ thể sau khi sử dụng thực phẩm chức năng. Nếu có bất kỳ biểu hiện phản ứng không mong muốn, ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
• Tránh sử dụng quá mức: Không nên sử dụng quá nhiều loại thực phẩm chức năng cùng một lúc.
• Tránh sử dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc

Để đảm bảo an toàn và chất lượng tối đa, bạn nên lựa chọn các sản phẩm thực phẩm chức năng đã được kiểm nghiệm, phê duyệt và cấp phép bởi một cơ quan chứng nhận uy tín. Điều quan trọng nhất là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định bổ sung bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào. Họ có kiến thức chuyên môn và sẽ giúp bạn chọn lựa sản phẩm phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của bạn.