Giáo dục STEM - mô hình dạy và học được săn đón nhất hiện nay

STEM là gì? Mô hình giáo dục STEM là gì?

Lịch sử hình thành

Để tìm hiểu những lợi ích mà mô hình giáo dục STEM mang lại, trước hết ta cần hiểu định nghĩa STEM là gì. Về cơ bản, thuật ngữ STEM là từ viết tắt của 4 chữ

• Science (khoa học)
• Technology (công nghệ)
• Engineering (kỹ thuật)
• Maths (toán học)

Đây là một mô hình giáo dục giảng dạy theo phương thức liên môn, kết hợp cả khoa học, toán học, công nghệ và kĩ thuật. Những kiến thức này không hề riêng biệt mà được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau qua các bài học, hoạt động thực hành thực tế. Điểm đặc biệt mô hình giáo dục này là giúp học sinh không chỉ hiểu sâu, hiểu đơn giản các khái niệm lý thuyết mà còn có thể áp dụng, thực hành và tạo ra những sản phẩm thiết thực, có ích trong cuộc sống. 

Giáo dục STEM

Mục tiêu

• Mục tiêu của giáo dục STEM là thông qua việc vận dụng những kiến thức, kỹ năng đã học thuộc các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học và phối hợp chúng để giải quyết những vấn đề thực tế.
• Giáo dục Stem đề cao tính thực hành và phương pháp mô hình trong giải quyết vấn đề thực tiễn thông qua hoạt động nhóm, hoạt động cộng đồng và hoạt động tập thể, thông qua đó luyện cho người học khả năng tư duy, sáng tạo và phản biện, tranh luận.
• Giáo dục STEM bị cho học sinh những kỹ năng phù hợp với sự phát triển của thời đại mới đó là tư duy phản biện và sáng tạo, kỹ năng trao đổi và cộng tác, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng suy luận logic, phân tích và giải quyết vấn đề…

Giáo dục STEM trên thế giới

Xu hướng giáo dục STEM được hình thành tại Mỹ từ những những năm 90. Theo đó trong chương trình học tập mới này, các môn khoa học công nghệ không tiến hành giảng dạy theo hình thức độc lập mà được tích hợp thành một môn thông qua hình thức giảng dạy dự án, trải nghiệm và thực hành.

Xu hướng giáo dục STEM rất được coi trọng tại Mỹ khi năm 2015 đã có ngày hội khoa học toàn quốc diễn ra trọng thể tại Nhà Trắng. Tổng thống Mỹ là người đã dành toàn bộ thời gian để trao đổi, nhận xét về STEM. Đồng thời sự kiện ngày hội khoa học thu hút sự chú ý của không chỉ phụ huynh, học sinh mà còn lan truyền tới giới truyền thông, chính khách. Bởi tầm quan trọng của niềm đam mê khoa học trong giới trẻ quyết định lớn tới tương lai phát triển của mỗi quốc gia. Giáo dục Stem tại Mỹ tạo ra những thế hệ có khả năng đáp ứng công việc trong kỷ nguyên mới và có tác động lớn lao thay đổi nền kinh tế.

Giáo dục STEM tại Việt Nam

Thực trạng

Khác với các nước có nền giáo dục phát triển trên thế giới như Mỹ, giáo dục STEM du nhập vào Việt Nam không phải bắt nguồn từ các nghiên cứu khoa học giáo dục hay từ chính sách vĩ mô về nguồn nhân lực mà bắt nguồn từ các cuộc thi Robot dành cho học sinh từ cấp tiểu học dến phổ thông trung học do các công ty công nghệ tại Việt Nam triển khai cùng với các tổ chức nước ngoài. Ví dụ cuộc thi Robotics make X 2019 của Công ty CP robot Công nghệ cao STEAM Việt Nam hay một số cuộc thi robocon của các hãng như Lego và một số cuộc thi robocon của các hãng khác trong nước. Từ đó đến nay giáo dục STEM tại Việt Nam đã bắt đầu có sự lan toả với nhiều hình thức khác nhau, nhiều cách thức thực hiện khác nhau, nhiều tổ chức hỗ trợ khác nhau. 

Hệ thống các công ty giáo dục tư nhân Việt Nam đã rất nhanh nhạy đưa giáo dục STEM, mà chủ yếu là các hoạt động Robot vào giảng dạy tại các trường tiểu học, trung học phổ thông tại một số thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng bằng hình thức xã hội hoá. Tuy nhiên, khu vực nông thôn hiện nay chưa thể tiếp cận với các hoạt động liên quan đến robot vì chi phí mua robot của nước ngoài rất đắt đỏ, vậy nên tại các vùng nông thôn hiện nay đã có một số giải pháp khác đươc đưa ra do Liên minh các công ty giáo dục STEM tại Hà Nội đưa ra như Học viện Sáng tạo S3, Kidscode STEM, Robot STEAM Việt Nam.

Thách thức và cơ hội phát triển

Mô hình giáo dục STEM đang trở nên ngày càng phổ biến tại Việt Nam, tuy nhiên vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình triển khai. Một trong những thách thức lớn đó là thiếu hụt giáo viên có chuyên môn và kỹ năng giảng dạy STEM, cũng như cơ sở vật chất và trang thiết bị giáo dục phù hợp để triển khai mô hình này. Ngoài ra, việc áp dụng mô hình giáo dục STEM còn đòi hỏi sự thay đổi về phương pháp giảng dạy và quản lý giáo dục, cần sự đầu tư và hỗ trợ từ các tổ chức, doanh nghiệp, cũng như sự quan tâm của các bậc cha mẹ

Tuy nhiên, mô hình giáo dục STEM cũng đem lại nhiều cơ hội phát triển cho giáo dục tại Việt Nam. Theo Hiệp hội Giáo dục Quốc gia (National Education Association), có 5 lĩnh vực kỹ năng chính cần thiết để thành công trong thế kỷ 21:

• Tư duy phản biện
• Kỹ năng giải quyết vấn đề
• Truyền thông
• Sự hợp tác
• Sáng tạo và đổi mới

Giáo dục STEM mang đến một chiến lược mới để trang bị cho học sinh Việt Nam những kỹ năng, kiến ​​thức cần thiết để trở thành những nhà đổi mới, sáng tạo và thành công trong lực lượng lao động của thế kỷ 21. Từ thực tế có thể nhận thấy rằng những người có bằng cấp liên quan đến STEM đang có thu nhập cao hơn. Và khi nền kinh tế tiếp tục phát triển, nguồn nhân lực STEM đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng bền vững và ổn định của nền kinh tế đất nước – và đã trở thành một thành phần quan trọng giúp nhiều ngành công nghiệp thành công trong tương lai.

Một số ngộ nhận về giáo dục STEM

1. Giáo dục STEM là khóa học lập trình, lắp ráp robots

Nhận định này đúng nhưng chưa đủ. Bởi khóa học lập trình, lắp ráp robot chỉ là một phần nhỏ của STEM. Đây là mảng kiến thức thuộc lĩnh vực công nghệ, thuộc nhóm thực hành. STEM gồm đa dạng chủ đề: hóa học, sinh học, toán học, vật lý học, môi trường, vũ trụ,…

2. Học STEM rất tốn kém

Đồng ý là theo học mô hình giáo dục STEM, phụ huynh phải đầu tư một khoản tiền. Nhưng chi phí cũng chỉ bằng các khóa học ngoại ngữ, bằng các buổi học thêm nhiều môn học toán – lý – hóa thôi. Vì tất cả các thiết bị, máy móc phục vụ môn khoa học công nghệ đều do nhà trường, học viện, trung tâm đầu tư.

3. Dạy STEM chỉ phù hợp với học sinh cấp 2, cấp 3

Độ tuổi 4 – 10 tuổi là lúc con người thích hợp để học tập tiếp thu bởi lúc này trẻ tò mò với mọi thứ, muốn khám phá mọi thứ. Quan trọng nhất là trẻ chưa bị ảnh hưởng bởi nhiều phương pháp học tập. Vì thế lối tư duy đa chiều sẽ hình thành sớm, việc học các môn học mới ở các bậc học sau sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, bất cứ ai có niềm đam mê với lĩnh vực Khoa học - Công nghệ cũng đều có thể học và tiếp cận STEM một cách dễ dàng.

4. Tổ chức dạy nhiều môn cũng là STEM

Giáo dục theo mô hình STEM phải hội tụ 3 yếu tố: đa ngành – liên ngành – xuyên ngành.Tức là chương trình STEM phải trang bị cho học sinh kiến thức của mọi lĩnh vực. Nhưng không phải theo một cách độc lập. Mỗi giáo viên dạy một môn. Học hết môn này đến môn khác. Điểm mấu chốt của STEM là các tri thức của các môn học kết hợp với nhau, đặt kiến thức trong một tình huống cụ thể.

Cơ sở nào đào tạo STEM cho giáo viên và học sinh uy tín?

Học viện sáng tạo S3 là đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng hiệu quả và thành công các mô hình giáo dục STEM tại Việt Nam. Là đơn vị thành viên trực thuộc của HUSCO, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, Học viện sáng tạo S3 đã kết hợp với nhiều đơn vị cơ sở giáo dục tổ chức các hoạt động STEM thiết thực dành cho trẻ:

• Trại hè STEM
• Câu lạc bộ STEM
• Các cuộc thi STEM
• Dã ngoại STEM
• Ngày hội STEM

Học viện sáng tạo S3 - Đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng mô hình giáo dục STEM

Với những sân chơi mang đậm tính trải nghiệm, cung cấp cho trẻ chuyên sâu về các mảng Học thuật - Kĩ năng và Kinh nghiệm, Học viện sáng tạo S3 hứa hẹn là một điểm đến vô cùng thú vị dành cho giáo viên và học sinh Việt Nam.